Gospodarstwo domowe. Zdefiniowanie tego pojęcia jest niezwykle skomplikowanym problemem. Pośród znawców przedmiotu nie ma zgodności, co do zakresu tego pojęcia. Gospodarstwa domowe postrzegane są jako podmioty gospodarcze, które zarazem są najstarszą instytucją gospodarczą świata. Pod określeniem gospodarstwa domowego kryje się wiele praw, jak i obowiązków. Warto je poznać. Zapraszam do przeczytania artykułu o tym, czym jest gospodarstwo domowe.
Gospodarstwo domowe – definicja
Istnieje kilka definicji gospodarstwa domowego. Pojęcie to jest interpretowane na wiele sposobów, w zależności od źródła. Nie ma jednej jednoznacznej definicji.
Najogólniej rzecz biorąc przez gospodarstwo domowe rozumie się zespół osób niespokrewnionych lub członków rodziny, zamieszkujących razem, pod jednym dachem, prowadzących wspólny budżet, umożliwiający normalne funkcjonowanie oraz wspólnie zaspokajających potrzeby życiowe. Skuteczność utrzymania takiego gospodarstwa zależy od jakości zarządzania jego budżetem. Osoby samotne utrzymujące się samodzielnie również tworzą jednoosobowe gospodarstwo domowe.
Przeczytaj również: W co zainwestować 150 tyś złotych
Gospodarstwa domowe – klasyfikacja
Gospodarstwa domowe można sklasyfikować w następujący sposób. Dzielimy je według ilości osób, wspólnie zamieszkujących pod jednym dachem:
- wieloosobowe – gospodarstwa domowe, które są tworzone przez osoby wspólnie się utrzymujące, gdzie ważne są potrzeby indywidualne, jak również potrzeby całej wspólnoty,
- jednoosobowe – gospodarstwa domowe, które tworzy jedna osoba, utrzymująca się samodzielnie – tutaj kluczowe są potrzeby i pragnienia jednej osoby.
Jeśli chodzi o strukturę wiekową gospodarstw wieloosobowych, wyróżniamy takie rodzaje jak:
- gospodarstwa jednopokoleniowe, które tworzy małżeństwo z dziećmi, lub osoby niespokrewnione,
- gospodarstwa wielopokoleniowe, opierające się na wielkości wspólnoty, tworzone przez dziadków, dzieci, wnuków, prawnuków.
Z reguły gospodarstwa domowe są utrzymywane przez rodziny. Gospodarstwa domowe mogą być nie tylko konsumentami towarów i usług, ale także ich producentami – na przykład, jeśli ich podmioty prowadzą działalność przedsiębiorczą. Gospodarstwa domowe mogą być także inwestorami – kiedy część ich budżetów domowych i oszczędności, np. 10 000 złotych, jest przeznaczana na inwestycje i pomnażanie majątku.
Gospodarstwo domowe – rodzinne i nierodzinne
Gospodarstwo domowe rodzinne jak sama nazwa wskazuje tworzone jest przez rodzinę. Członkowie rodziny są ze sobą spokrewnieni, czyli łączy ich więź biologiczna, materialna, mieszkaniowa, oraz zespół funkcji np. takich jak wychowanie dzieci i przedłużenie gatunku.
Rodzina – definicja
Warto w tym miejscu przytoczyć definicję rodziny:
Rodzina to podstawowa komórka społeczna na której opiera się całe społeczeństwo, składająca się z rodziców i ich dzieci. Rodziną jest również grupa osób nie spokrewnionych ze sobą, które posiadają ze sobą więź emocjonalną, oraz pełniąca funkcje którymi charakteryzuje się rodzina.
Gospodarstwo domowe nierodzinne jest tworzone przez osoby niespokrewnione i nie spowinowacone, które mieszkają razem i wspólnie się utrzymują.
Gospodarstwo domowe – funkcje
Podstawową funkcją gospodarstwa domowego jest zaspokajanie potrzeb wszystkich członków danego gospodarstwa, zarządzanie wspólnym majątkiem oraz zarządzanie wspólnym budżetem. Gospodarstwa domowe spełniają wiele funkcji. Między innymi można wyróżnić funkcje ekonomiczną i społeczną.
Przeczytaj również: W co zainwestować 500 tyś złotych
Funkcje społeczne gospodarstw domowych
To przykładowo ochrona zdrowia, oświatowa, wychowawcza i reprodukcyjna.
Funkcje ekonomiczne gospodarstw domowych
Funkcje ekonomiczne, czyli:
- funkcja produkcyjna – wytwarzanie dóbr i usług,
- funkcja konsumpcyjna– spożywanie dóbr i usług, wydatkowanie dochodów.
Gospodarstwa domowe w Polsce – podsumowanie
Kluczową rolę w rozwoju społeczeństwa i państwa odgrywa gospodarstwo domowe jako jednostka społeczno-ekonomiczna. Gospodarstwa domowe jako pewna grupa społeczna są niezależne od działań jakichkolwiek struktur państwowych. Natomiast państwo poprzez swoje działania odgrywa istotna rolę w utrzymaniu stabilności gospodarstw domowych. Mowa o możliwości zarabiania pieniędzy, a także zapewnienia pomocy w postaci dotacji i świadczeń.
Gospodarstwa domowe tworzą popyt w wielu segmentach gospodarki, przyczyniają się do gospodarczej stabilności państwa przez zwiększanie jego PKB.
Przeczytaj również:
Gospodarstwo domowe – pytania i odpowiedzi
Jaką funkcję pełni gospodarstwo domowe?
Podstawowe ekonomiczne i społeczne funkcje gospodarstwa domowego to zaspokajanie potrzeb wszystkich członków danego gospodarstwa, zarządzanie wspólnym majątkiem oraz zarządzanie wspólnym budżetem. Gospodarstwa domowe spełniają wiele ważnych funkcji.
Co tworzy gospodarstwo domowe?
Gospodarstwo domowe tworzy osoba samotna lub zespół osób niespokrewnionych / członków rodziny, mieszkających pod jednym dachem, prowadzących wspólny budżet, umożliwiający normalne funkcjonowanie oraz wspólnie zaspokajających potrzeby życiowe.
Jakie są rodzaje gospodarstw domowych?
Gospodarstwa osobowe mogą być jednoosobowe lub wieloosobowe, a do tego w zależności od stopnia powinowactwa rodzinne i nierodzinne. Jeśli chodzi o strukturę wiekową wyróżniamy takie rodzaje jak gospodarstwa jednopokoleniowe i wielopokoleniowe.
Co wpływa na gospodarstwo domowe?
Na sytuację gospodarstw domowych wpływa m.in. ilość, częstotliwość i pewność przychodów, zmiany gospodarcze i podatkowe, ilość członków, w tym dzieci, które jeszcze nie zarabiają na siebie, inflacja i koszty pożywienia, świadczenia społeczne, kredyty, itd.
