Co to jest depozyt notarialny?

Depozyt notarialny to w dalszym ciągu mało znana forma przechowywania pieniędzy. A szkoda, bo uznawana jest ona za najbezpieczniejszą! W jakich sytuacjach depozyt notarialny znajdzie swoje zastosowanie? Czym dokładnie jest i kogo może związać? Jak działa i kiedy można go wykorzystać? Odpowiedzi zostały zebrane w poniższym artykule! 

Depozyt notarialny – definicja

Depozyt notarialny uznawany jest za jedną z najbezpieczniejszych form przechowywania pieniędzy. To swojego rodzaju zabezpieczenie transakcji podczas zakupu nieruchomości. Wbrew pozorom, chroni on interesy każdej ze stron. Osobie sprzedającej daje gwarancję, że kupujący posiada środki niezbędne do zakupu. Z kolei kupujący nie ma obowiązku przekazania ich od razu, przed sfinalizowaniem transakcji. To strona wpłacająca środki, określa w jaki sposób i kiedy zostaną one wypłacone. 

Depozyt notarialny – podstawa prawna

Temat depozytu notarialnego został także uregulowany w polskim prawie, a dokładniej stanowi o nim artykuł 108. ustawy prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 roku. Zgodnie z powyższym przepisem notariusz, z racji dokonywania w swojej kancelarii czynności, może przyjąć na przechowanie papiery wartościowe, walutę polską lub obcą, w celu wydania jej osobie wskazanej po spełnieniu określonego warunku.

Kiedy stosuje się depozyt notarialny?

Depozyt notarialny najczęściej znajduje swoje zastosowanie w przypadku transakcji nieruchomości. Pieniądze przekazywane notariuszowi zostają przekazane sprzedawcy dopiero w momencie wywiązania się z umowy. Najczęściej wydanie pieniędzy połączone jest z wydaniem nieruchomości kupującemu. Instytucja ta ma swoje zastosowanie także przy spłacie, która ma miejsce podczas wykonania podziału majątku oraz przy zniesieniu współwłasności. 

Co można złożyć do depozytu notarialnego?

Zgodnie z artykułem 108. ustawy Prawo o notariacie, notariusz w ramach depozytu może przyjąć pieniądze w walucie polskiej jak i obcej, a także papiery wartościowe. W depozycie notarialnym można też złożyć dokumenty, będące przedmiotem dokonywanych w kancelarii notarialnej lub poza jej terenem. 

Jak ustanowić depozyt notarialny?

O ustanowieniu depozytu notarialnego decyduje chwila złożenia pieniędzy, papierów wartościowych lub dokumentów, a nie moment spisania protokołu przez notariusza, co jest zgodne ze stanowiskiem prezentowanym przez Sąd Najwyższy. Depozyt notarialny stanowi zatem bezpieczny sposób na przekazanie środków pieniężnych w obrocie gospodarczym. 

Jak zaksięgować depozyt notarialny?

Notariusz po odebraniu pieniędzy lub dokumentów w depozycie musi sporządzić protokół. Wartości pieniężne są wcześniej księgowane na specjalnym koncie bankowym. Ważnym jest, że to osoba przekazująca depozyt decyduje komu i na jakich warunkach, będzie on później wydany. 

Ile kosztuje depozyt notarialny?

Niestety, to zabezpieczenie transakcji nie jest darmowe. O kosztach depozytu notarialnego decyduje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.  Z powyższych przepisów dowiadujemy się, że koszty te wynoszą połowę stawki maksymalnej przewidzianej dla danej kwoty plus VAT (23%) oraz koszt wpisu notarialnego. Zatem pozostawiając w depozycie 3000 zł, wynagrodzenie notariusza wyniesie maksymalnie 985 zł netto. 

Kto płaci za depozyt notarialny?

Kwota depozytu z pewnością nie należy do najniższych, a jeszcze bardziej komplikuje ją fakt, że wciąż nie zostało jasno określone, kto płaci za depozyt notarialny. W przypadku wszelkich opłat notarialnych związanych z zakupem nieruchomości, przyjęło się, że to kupujący pokrywa wszelkie należności. Niestety, w przypadku pozostałych kosztów sprawa jest niejasna. W ustawie prawo o notariacie, w art. 89 znajdziemy informację, że opłata powinna zostać podzielona po równo między kupującego i sprzedającego, aczkolwiek trzeba tu zaznaczyć, że nie jest to nakaz. Tak więc, kwestia podziału kosztów w dalszym ciągu pozostaje w gestii do ustalenia między stronami. 

Co jest wymagane do złożenia depozytu notarialnego?

Podczas składania depozytu notarialnego, ważnym jest by zachować wszelkie formalności. Zanim złożysz środki lub papiery wartościowe w depozycie, musisz okazać notariuszowi dokument tożsamości, który będzie niezbędny do sporządzenia aktu. 

Oprócz tego będziesz musiał podać:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL,
• data i miejsce urodzenia,
• stan cywilny,
• miejsce zamieszkania,
• adres do korespondencji,
• imiona i nazwiska rodziców.

Depozyt notarialny – podsumowanie

Depozyt zapewnia bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami i zabezpiecza interesy obydwu stron. Skorzystanie z usług notariusza dodatkowo zabezpiecza wpłacone środki przed zajęciem komorniczym, dzięki czemu są one w 100% bezpieczne. Dlaczego, mimo to jest to tak niedoceniana forma zabezpieczenia w Polsce? Być może dlatego, że zdaniem ogółu zabezpiecza on przede wszystkim interesy sprzedającego. Nic bardziej mylnego. Co więcej, praktycznie nie istnieje niebezpieczeństwo utraty środków zgromadzonych w depozycie notarialnym. Dużym jego minusem jest cena takiej usługi. Jednakże, jego kosztami mogą solidarnie podzielić się strony, skoro to obie strony korzystają na tej instytucji.