Darowizna nieruchomości, najczęściej mieszkania, to forma nieodpłatnego przekazania go komuś z najbliższej rodziny. Jednak i ta forma nie jest wolna od podatku – aby wszystko odbyło się w zgodzie z prawem, konieczne jest pamiętanie o zachowaniu jej odpowiedniej formy.
Jak i kiedy należy zapłacić podatek od darowizny mieszkania w Urzędzie skarbowym?
Czytaj również: jak sprzedawać mieszkania?
Umowa darowizny nieruchomości
W zależności od przedmiotu darowizny i obdarowanego mogą wystąpić różne zwolnienia podatkowe, a przy tym także konieczność spełnienia pewnych wymogów. Darowizna nieruchomości wymaga dla swej ważności przede wszystkim sporządzenia umowy darowizny w formie aktu notarialnego przygotowanego przez notariusza. Co więcej – jeśli dla nieruchomości jest prowadzona księga wieczysta – złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Darczyńca i obdarowany podczas wizyty u notariusza muszą mieć przy sobie dowody osobiste oraz odpisy księgi wieczystej.
Podatek od darowizny mieszkania – grupy podatkowe
Darowizna mieszkania, tak samo jak każda inna forma dobrowolnego, nieodpłatnego przekazania dóbr, obarczona jest podatkiem od spadków i darowizn.
Ze względu na podatek od darowizny wyróżniamy trzy grupy osób:
- pierwsza grupa to najbliższa rodzina: mąż lub żona, dzieci, wnuki, prawnuki, matka, ojciec, dziadkowie, teściowie, ojczym, macocha, pasierbowie, zięć, synowa, rodzeństwo.
- druga grupa to tzw. zstępni rodzeństwa, tj. bratankowie i siostrzenice; rodzeństwo rodziców, dzieci i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, małżonkowie rodzeństwa męża lub żony, małżonkowie zstępnych.
- trzecia grupa to wszystkie pozostałe osoby.
Ważnym pozostaje fakt, że osoba obdarowana darowizną ma obowiązek zgłoszenia sytuacji do urzędu skarbowego i opłacenia stosownego podatku od darowizny, jeśli takowy jest wymagany. A przy darowiźnie od nieruchomości najczęściej istnieje taki obowiązek ze względu na przekazywaną kwotę.
Co więcej, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadku i darowizn w grupie pierwszej występuje tzw. grupa zero, czyli, odrzucając teściów, zięcia i synowej, całkowite zwolnienie z podatku niezależnie od wartości nieruchomości.
Ponadto, jak wcześniej już wskazano, darowizna nieruchomości musi nastąpić w formie aktu notarialnego. Wobec tego obdarowany jest zwolniony z obowiązku zgłoszenia otrzymania darowizny. Ciężar ten został przerzucony na notariusza. Podatek jest więc naliczany i pobierany przez niego.
Wysokość podatku od darowizny nieruchomości
Stawka podatku zależy od grupy darczyńców i obdarowanych:
- W pierwszej grupie jest to 3% do kwoty 10 278 złotych. Powyżej tej kwoty aż do 20 556 złotych wynosi 308,30 złotych i 5% nadwyżki ponad kwotę 10 278 złotych. Powyżej tej kwoty podatek wynosi 822,20 złotych i 7% nadwyżki ponad 20 556 złotych.
- W drugiej grupie przy wartości do 10 278 złotych stawka podatku wynosi 7%. Powyżej tej kwoty aż do 20 556 złotych wynosi 719,50 zł i 9% nadwyżki ponad 10 278 złotych. Powyżej tej kwoty podatek wynosi 1644 złotych i 12% nadwyżki ponad 20 556 złotych.
- W ostatniej, trzeciej grupie, przy wartości do 10 278 złotych podatek wynosi 12%. Powyżej tej kwoty aż do 20 556 złotych wynosi 1233,40 i 16% nadwyżki ponad 10 278 złotych. Powyżej tej kwoty podatek wynosi 2677,90 złotych i 20% nadwyżki ponad 20 556 złotych.
Darowizna nieruchomości – gospodarstwo rolne
Darowizna nieruchomości, której przedmiotem jest gospodarstwo rolne, jest zwolniona od podatku od nieruchomości, niezależnie od grupy podatkowej. Mówi o tym art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od spadku i darowizn. Zwolnieniu podlega nabycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi.
Istnieją jednak wymagania, dzięki którym możemy skorzystać ze zwolnienia od podatku od darowizn w przypadku nabycia na podstawie darowizny nieruchomości gospodarstwa rolnego:
- nabywane grunty stanowią gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym,
- w wyniku nabycia zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne,
- powierzchnia powstałego lub powiększonego gospodarstwa rolnego będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha,
- gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.
Przeczytaj również: W co zainwestować 150 tyś złotych
Podatek od czynności cywilnoprawnej przy darowiźnie nieruchomości
Umowa darowizny nieruchomości będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych jedynie w przypadku, gdy wspomniana nieruchomość będzie obciążona długami lub zobowiązaniami darczyńcy. Mogą to być świadczenia z tytułu dzierżawy, najmu, ubezpieczenia, czy zaciągniętego kredytu innych umów. Jest to uzupełnienie reguł opodatkowania względem podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego. Opodatkowaniu tym podatkiem podlega jedynie tzw. wartość ujemna, czyli zobowiązania, ciężary i długi ciążące na darowanej nieruchomości.
Należności z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych są pobierane i wpłacane do urzędu skarbowego przez notariusza. Obdarowany musi więc przekazać notariuszowi pełną i rzetelną informację dotyczącą obciążeń związanych z darowaną nieruchomością, a następnie wpłacić notariuszowi obliczoną przez niego kwotę.
Taksa notarialna – ile wynosi?
Do wszystkich kosztów zakupu mieszkania należy uwzględnić taksę notarialną, czyli zapłatę notariuszowi. Podlega ona takim samym zasadom w przypadku zakupu mieszkania z rynku wtórnego jak i pierwotnego.
W Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku ustalone zostały maksymalne wysokości taksy notarialnej.
Co ważne – do wyliczonej kwoty należy doliczyć 23% podatku VAT.
Wyżej wymienione stawki są stawkami maksymalnymi, u niektórych notariuszy mogą być nieco inne, ale nie wyższe niż te z rozporządzenia.
Do opłat związanych z usługami notariusza należy doliczyć także opłatę za sporządzenie aktu notarialnego – tu ceny również zależą od indywidualnych ofert notariuszy, ale maksymalna opłata wynosi połowę wartości powyższych stawek za taksę notarialną.
Przeczytaj również:
