Co to jest akt notarialny?

Akt notarialny to szczególna forma dokumentu, która bardzo często oznacza początek wyjątkowej przygody z własnym M3 lub np. lokalem użytkowym! Akty notarialny sporządzany jest przez profesjonalnego prawnika, zwanego notariuszem. Taki dokument dla swej ważności musi spełniać szereg wymagań, które wynikają z przepisów prawa. Sprawdź jakie punkty muszą zostać spełnione, by akt notarialny był dokumentem wiążącym. 

Akt notarialny – definicja

Akt notarialny to dokument urzędowy potwierdzający dokonanie określonej czynności prawnej. Jest to zarazem jedna ze szczególnych form prawnych. Akt notarialny zostaje sporządzony, jeżeli wymagają tego przepisy prawa lub wynika to z woli stron.

Akt notarialny – podstawa prawna

Podstawą prawną jest Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie. Zgodnie z jej zapisem, niedochowanie formy aktu notarialnego w sytuacji, gdy wymaga tego prawo, powoduje bezskuteczność czynności prawnej i jej nieważność.

Co zawiera akt notarialny?

Co powinien zawierać akt notarialny ściśle regulują art. 91-95 ustawy Prawo o notariacie. Prawidłowo skonstruowany akt notarialny musi być przygotowany w języku polskim i zawierać następujące niezbędne elementy:

• dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu,
• miejsce sporządzenia aktu,
• imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza,
• imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych oraz nazwę i siedzibę osób prawnych (firmy) biorących udział w akcie, imiona i nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych (pełnomocnicy, przedstawiciele firmy),
• oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty,
• stwierdzenie – faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu,
• stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty, podpisany,
• podpisy biorących udział w akcie,
• podpis notariusza.

Kiedy zawierać akt notarialny?

Niektóre czynności prawne muszą zostać dokonane w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, co oznacza, że czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Ten prawny wymóg w szczególności ważny jest podczas zawierania: umowy przenoszącej własność nieruchomości, najmu okazjonalnego, umowy o przedłużenie wieczystego użytkowania, umowy zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, umowy spółek, darowizny oraz sporządzenia testamentu.

Jak sporządza się akt notarialny?

Przygotowaniem aktu notarialnego zajmuje się notariusz i powinien być on sporządzony w sposób zrozumiały i przejrzysty. Na podstawie przygotowanych przez strony informacji zostaje przygotowany wzór aktu notarialnego. Po sprawdzeniu tożsamości stron przez notariusza, akt ten jest odczytywany w ich obecności. Po odczytaniu aktu notariusz upewnia się, że osoby biorące udział w czynności dokładnie rozumieją treść oraz znaczenie aktu. Następnie strony swoim podpisem poświadczają jego poprawność i przyjęcie. 

Dopiero teraz pod dokumentem może złożyć swój podpis notariusz. 

Oryginał dokumentu zawsze pozostaje w kancelarii notarialnej, strony otrzymują poświadczone pieczęcią notariusza odpisy aktu notarialnego.

Jak unieważnić akt notarialny?

Akt notarialny można jedynie unieważnić na podstawie wad oświadczenia woli. Jedną z nich jest brak świadomości bądź swobody, do których należą między innymi choroby psychiczne, uzależnienia, niedorozwój umysłowy jednej ze stron. Kolejną okolicznością do unieważnienia aktu jest pozorne oświadczenie woli, mające na celu ukrycie innej czynności. Powodem unieważnienia aktu notarialnego jest również błąd treści prawnej, podstępu lub zniekształcenia.

Ile kosztuje akt notarialny?

To ile kosztuje sporządzenie aktu notarialnego zależy od kilku czynników. W zależności od rodzaju sprawy stawki taksy notarialnej mogą być zróżnicowane. Niektóre stawki są określone z góry kwotowo, lub obowiązuje maksymalna stawka taksy notarialnej w zależności od wartości czynności notarialnej. Wartość ta jest określana po przeprowadzeniu przez notariusza indywidualnej wyceny.

Maksymalne stawki aktu notarialnego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r.

Do kosztów aktu notarialnego należy również doliczyć opłaty sądowe oraz podatki od czynności cywilnoprawnych PCC.

Podpisanie aktu notarialnego – o czym pamiętać?

Po zapoznaniu się z podstawami procesu sporządzania aktu notarialnego, należy zawczasu dokonać analizy dokumentów, analizy oferty, sposobu zakupu oraz zgromadzić niezbędne dokumenty. Dzięki temu nie narażamy się na nerwowe sytuacje.

Akt notarialny a akt własności – czy akt notarialny jest aktem własności?

Akt notarialny jest dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy w określonym dniu i miejscu. Posiadając akt notarialny nie dysponujemy potwierdzeniem, że jesteśmy nadal właścicielem danej rzeczy lub nieruchomości. Nie istnieje coś takiego jak akt własności. O tym kto jest właścicielem, informują nas księgi wieczyste. Zapis w księdze wieczystej ma ogromne znaczenie dla właściciela i kupującego.

Akt notarialny – podsumowanie

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy jak ważną czynnością, przy podpisywaniu niektórych umów, jest zawarcie aktu notarialnego. Dokument ten chroni obie strony przed oszustwem i zapobiega późniejszym sporą sądowym, wynikającym z dowolnej interpretacji zapisów umowy.